یکشنبه ۴ خرداد ۱۳۹۹ - ۰۴:۱۱
عید فطر و چند نکته

حوزه/ اختلاف در تعیین روز عید فطر اختلاف اساسی و در اصول دین نیست تا از آن برداشت به اختلاف میان فقها شود. این اختلاف نه بر اساس عدم اعتماد مراجع به یکدیگر بلکه بر اساس اختلاف در مبنای فقهی است.

چند نکته در باب عید فطر 

۱. اختلاف در فقه مانند هر علم دیگری وجود دارد؛ کما اینکه در مراجعه به پزشکان میبینیم یکی دارو تجویز می کند و دیگری راه درمان را در عمل جراحی می بیند و مردم هیچ گاه از آن تعبیر به دعوا بین اطبا نمی‌کنند.

۲. اختلاف در تعیین روز عید فطر اختلاف اساسی و در اصول دین نیست تا از آن برداشت به اختلاف میان فقها شود. بله اصل روزه داری امری اساسی و از اصول اسلام است و همه مراجع در این زمینه نظر یکسانی دارند.

 ۳. این اختلاف نه بر اساس عدم اعتماد مراجع به یکدیگر بلکه بر اساس اختلاف در مبنای فقهی است؛ که یکی شب مشترک یا چشم مسلح را قبول دارد و دیگری نه.

۴. اینکه علت این اختلافِ مبنا چیست بحث مفصلی می طلبد اما اگر کسی اندک اطلاعات و معلومات ای در فقه داشته باشد می داند دلایل و استدلال های طرفین متقن، قوی و بر اساس اصول و مبانی مشخص و معین است.

۵. روزه دو بُعد دارد؛ یکی فردی و دیگری اجتماعی. در بعد فردی هرکسی به فتوای مرجع تقلید خود عمل می‌کند و فردا (یکشنبه) را روزه می گیرد یا نمی گیرد. اما در بعد اجتماعی طبیعی است که باید یک نظر در جامعه و کشور حاکم شود و چه مبنایی بهتر از مبنای ولی فقیه در هر زمان.

۶. بر خلاف آنچه برخی می خواهند القا کنند که این اختلافات در ایران است در حوزه نجف هم این تفاوت مبنا وجود دارد. آیت الله سیستانی و آیت الله مدرسی فردا را سی‌ام رمضان و آیت الله بشیر نجفی فردا را عید اعلام کرده اند.

۷. و نکته آخر اینکه اثبات اول ماه امری تقلیدی نیست؛ بله در مبانی باید طبق نظر مرجع تقلید عمل کرد مثل این که رویت با ابزار را قبول داشته باشد یا نه؟

 مرتضی سعیدی نجفی/ طلبه درس خارج و عضو ستاد استهلال

اخبار مرتبط

برچسب‌ها

نظر شما

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

نظرات

  • منتشرشده: ۲۰
  • در صف بررسی: ۰
  • غیرقابل‌انتشار: ۰
  • مسعود IR ۰۷:۴۹ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۴
    اخه وقتی علم پیشرفت کرده چرا ازش استفاده نمیکنید. اون زمان تلسکوپ نبود درست... الان چرا دیگه این حرفا رو میزنید. اگه اینجوره هنوز با اسب و شتر برید مسافرت.. اخه عقلم خوب چیزیه... در مورد خسوف و کسوف هم اگه آدم نبینه باید نماز آیات خوند یا نخوند؟؟ بنظرم همین چیزا مایه دست آویز میشه واسه سخره گرفتن. به هرحال یا یه دکتر روشش درسته و بیمار خوب میشه و یه دکترم جراحی میکنه و طرف را ناقص میکنه...اینم الان همین قضیه است.. یا امروز عیده یا فردا..برا منم فرقی نداره..من 29 روز را گرفتم امروز را هم میزنم میرم مسافرت تا نگیرم ولی کلا گفتم کارتون اشتباهه
    • IR ۰۹:۵۲ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۶
      جنابعالی که هنوز مسائل فقهی را بلد نیستید و همچنین درست نوشتن را بهتر است لطف کرده و نظر ندهید.
  • رضا AE ۰۷:۴۹ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۴
    خوب یه سوال پیش میاد سالهای متمادی روز عید فطر و مردم روزه گرفتن، آیا حرام نیست؟
  • حسن IR ۱۰:۲۴ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۴
    با توجه به این شرایط مقلدان آیت الله سیستانی در ایران میتوانند امروز یکشنبه را عید فطر بدانند؟
    • حسین IR ۱۳:۳۸ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۴
      نه ایت الله سیستانی گفتن امروز یکشنبه ۴ خرداد ۹۹ روز ۳۰ ماه رمضان هست و دوشنبه را عید اعلام کردند
    • سعید IR ۰۵:۳۳ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۵
      باید یک نظر در جامعه و کشور حاکم شود اما درباره روزه و روز فطر صدق نمی کند و حکم آقای سیستانی نیز بر این نیست.
  • حمیدرضا IR ۱۲:۵۹ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۴
    آیت الله وحید که به رویت با چشم غیر مسلح معتقدند فرمودند یکشنبه عید هست آیا مقلدین آیت الله مکارم میتونند به نظر ایشان اعتنا کنند؟؟
  • محمدرضایی IR ۱۳:۳۲ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۴
    با توجه به این شرایط مقلدان آیت الله سیستانی در ایران میتوانند امروز یکشنبه را عید فطر بدانند؟
  • ۲۲:۲۴ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۴
    یکبار هم خواستم به حرف مرجع عمل کنم مورد استهزا دوست و آشنا قرار گرفتم و پشیمون شدم. امروز روزه گرفتم الان یک نفر زنگ زد گفت آقای وحید خراسانی گفته امروز عید بوده.. خب چرا زودتر نگفته..متاسفم.‌
    • محمد IR ۰۲:۲۵ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۵
      سلام. طاعات و عباداتتون قبول باشه. ببینید، این که شما بر طبق نظر مرجع خودتون عمل کردید که کار درستی کردید. اگر غیر از این میکردید، کارتون اشتباه بود. ولی مسأله اینه که نظر ایشون (و همچنین نظر یکی دونفر دیگه از مراجع) در طول امروز (یکشنبه) عوض شده و گفتن که دلایل و شواهد کافی برای اینکه یکشنبه عید هست، بهشون رسیده و بنابراین نظرشون رو عوض کردن. ببینید، این مسأله یه چیز غیرعادی‌ای نیست و ممکنه هر سال هم برا چند تا از مراجع پیش بیاد. مسأله اینه که خوب شاید درست و حسابی اطلاع‌رسانی نمیشه که مردم متوجه بشن. مثلا اگه شما زودتر میفهمیدید، خیلی راحت روزه‌تون رو میشکستین و قضیه حل میشد. همین. هیچ مشکلی هم نبود. فقط مسأله اینه که متأسفانه مطلع نشدید. دیگران هم خیلی اشتباه میکنن اگه مسخره میکنن. اگه خودشون مقید به روزه و حکم مرجع و اینا نیستن که هیچی. نباید شما ناراحت بشید، چون اینجور افراد ممکنه هر چیزی رو مسخره کنن. مهم نیست. اما اگه مقید هستن، خوب همین مسأله ممکنه برا خودشون هم پیش بیاد، بنابراین هیج جای تمسخری نداره، اما متأسفانه بعضیا فهم و شعورشون پایینه، که اونم مسئولش شما نیستید. کلا این مسأله، چیز غیرعادی‌ای نیست. ممکنه برا هر مرجعی و مقلدانش پیش بیاد. ان‌شاءالله گناهی هم گردن شما نیست. بازم هر سؤالی در این مورد داشتین، از دفترشون بپرسید و بگید دیر متوجه شدید. در ضمن، سالهای دیگه اگه همچین شرایطی پیش اومد، حواستون رو بیشتر جمع کنید و اون روز آخر، هم نت و هم سایت رسمی ایشون رو تا عصر چند بار رصد کنید که اگه نظرشون تغییر کرد، شما روزه رو بشکنید. نه فقط شما، بلکه مقلدان دیگر مراجع هم در صورت شرایط مشابه باید حواسشون به این مسأله باشه. اما اگر همون اول گفت که عیده که دیگه هیچی و شما هم راحتید.
  • IR ۲۲:۴۲ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۴
    چه فرقی میان هلال ماه شوال با سایر ماههای سال وجود دارد؟ چرا ماههای دیگر سروقت شروع می شوند کسی هم شک و شبهه ای نمی آورد؟
  • فاطمه IR ۰۲:۴۸ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۵
    سلام خسته نباشید من که روز یکشنبه روزه بودم مقلد آیت الله سیستانی هستم حالا واقعا جزء ماه رمضان بوده از بس که بقیه گفتن عید فطر بوده عذاب وجدان گرفتم بی زحمت هر چه زودتر جوابم بدهید در ایران زندگی می کنم
    • حسن US ۱۳:۱۱ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۵
      بنده هم دیروز یکشنبه 4 خرداد رو روزه گرفتم و اتفاقا بیشتر از 29 روز دیگه لذت بردم. شما به حکم عقل و مرجع تقلیدت عمل کردید. اما یه نکته رو هم عرض کنم اینکه بحث اصلی بر سر اختلاف نظر فقهی نیست. اولا ماه از هیچ نقطه کره زمین الا ایران رویت نشده و همین به قدر کافی مسئله سوال برانگیزی هست واسه همینم به جز ایران (البته بطور رسمی) بقیه رمضان رو 30 روز گرفتن. بنابراین سوال اصلی اینه که ما یه روز دیرتر از عربستان شروع کردیم و روز یکشنبه با عربستان عید گرفتیم درحالی که اونا 30 روز بودن و ما 29 روز. اگر معیار تشخیص چشم عادی هست بسیار خوب شیعیان عراق و لبنان امروز دوشنبه رو عید گرفتن اما اگر معیار چشم مسلح هست پس چرا یه روز دیرتر از عربستان شروع کردیم باید با عربستان یکی شروع میکردیم. در واقع چیزی که برای اونایی که یکشنبه رو عید گرفتن اتفاق افتاده این بوده که ماه رمضان رو با چشم عادی شروع کردن و با مسلح تموم کردن. این اختلاف نظر فقهی نیست. بلکه معیار دوگانه هست. به نظر هر مرجع تقلیدی نگاه کنید یا به چشم عادی باور داره یا مسلح. یه مرجع که در آن واحد به هر دو نمیتونه استناد کنه. مسئله اینه وگرنه اختلاف نظر فقهی امری طبیعی هست.
    • محمد IR ۱۵:۰۷ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۷
      سلام. هر کسی باید طبق نظر مرجع تقلید خودش عمل کنه. شما هم طبق نظر آیت‌الله سیستانی که مرجعتون هست عمل کردین و دوشنبه رو عید گرفتین، و دیگرانی که یکشنبه رو عید گرفتن، طبق نظر مرجع خودشون عمل کردن. نه برای شما و نه برای اونها، هیچ مشکلی وجود نداره. اما بعضیها متأسفانه به کسانی که دوشنبه رو عید گرفتن، ایراد میگیرن و میگن اشتباه کردید. اما خیالتون راحت. اون افراد خودشون در اشتباه هستن. شما اشتباهی نکردید. این مسأله یه امر حکومتی نیست که حتما باید از نظر حاکم شرع پیروی بشه، بلکه یه امر فقهیه، یعنی هر کسی باید از نظر مرجع تقلید خودش پیروی کنه. این رو خود آیت‌الله خامنه‌ای هم بیان کرده.
  • مسعود IR ۰۶:۳۷ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۵
    سلام علیکم به نظر بنده حقیر در اینگونه مسائل که کلیت جامعه را در برمی‌گیرد بهتر بود فقط ولی فقیه نظر دهند آن هم با توجه به نظرات کارشناسان نجوم و با تکنولوژی های روز تا دیگر شاهد این دو دستگی بین علما نمیشدیم. همه علما برای ما عزیز هستند اما اینجا کل جامعه تحت شعاع قرار میگیرند نه برخی که مقلد رهبر هستند
  • مرتضی NL ۱۴:۴۰ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۵
    ببخشید یک سوال دارم مرجع تقلید برای دادن اعلام عید فطر باید علم نجوم بلد باشد ؟ اگر هم که با تجهیزات میبینه چرا تو روز اعلام میکنه مگه ماه تو روز پیداست ؟
  • IR ۲۲:۳۶ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۵
    باعرض سلام و احترام... منم از یکشنبه که گفتن عید فطر و بعداز ظهر شنیدم که نیست خیلی ناراحت شدم.. 29 روز روزه گرفتیم حالا نمیدونیم عید فطر چه روزیه... اما غروب دوشنبه که ماه رو دیدم یقین کردم که یکشنبه عید فطر بود... چون هلال ماه رو کاملا واضح و کامل دیدم... البته من نمی تونم فتوا بدم ولی ماهی که من دیدم از هلال خیلی بزرگتر بود....
    • محمد IR ۱۵:۵۴ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۷
      ببینید، یه مسأله‌ای در مورد هلال ماه هست که ممکنه باعث اشتباه خیلیها بشه. خودم هم این رو تازه فهمیدم. // ولی قبلش بگم که شما که میگید «میگن»، این «میگن» مال کیه؟ مال مرجع تقلید شماست یا مال مردمه؟ / ما نباید کاری به حرف مردم داشته باشیم و فقط باید طبق نظر مرجع تقلید خودمون عمل کنیم. مرجع شما چی گفته؟ بعضیاشون گفتن یکشنبه، بعضیا هم گفتن دوشنبه. دو، سه نفر هم گفته بودن دوشنبه، ولی در طول روزِ یکشنبه نظرشون عوض شد و گفتن همین یکشنبه عیده. / هیچ مشکلی هم وجود نداره. / یعنی مقلدین اون دو یا سه مرجع، که طبق نظر اولیه اونها، روز یکشنبه رو روزه گرفته بودن، بعد از تغییر نظر اون مراجع، باید روزه خودشون رو میشکستن. همین. هیچ مشکلی هم وجود نداره. // اما شما دارین یه چیز دیگه میگین که خیلی عجیبه. یعنی منظورم اینه که بعضی مراجع اول گفتن یکشنبه عید نیست و بعد گفتن عیده. اما شما دارین برعکسش رو میگین. میگین اول گفتن عیده و بعد گفتن نیست. هیچ مرجعی همچین کاری رو نکرده. کدوم مرجع اینطوری گفته؟ هیچکدوم اینطوری نگفتن. یعنی شما دارین حرف مردم رو ملاک قرار میدین که این کار درست نیست. // اما مسأله اصلی در مورد هلال ماه اینه که «از لحاظ شرعی»، ظاهر ماه بیانگر این نیست که شب اول ماهه یا شب دوم ماه. / من این رو در حرفهای آیت‌الله سیستانی و آیت‌الله شبیری زنجانی، دیدم. فکر کنم نظر سایر مراجع هم همین باشه. / مثلا سیستانی گفته: «هر چند احتمال زیاد می رود که در شب آینده (منظورش یکشنبه‌شب هست) هلال بسیار بلند و روشن باشد، و لکن ارتفاع و روشنایی ماه در شب آینده دلیل بر این که ماهِ شب دوم می باشد، نیست.» // آیت‌الله شبیری زنجانی هم همین حرف رو زده: «همچنین اندازه هلال ماه و بزرگی آن هنگام غروب فردا (یعنی غروب یکشنبه) شرعاً اثبات نمی‌کند که آن روز (یعنی یکشنبه)، اول ماه بوده است.» // یعنی میگن اگر طبق نظر ما ماه رمضانتون سی روزه شد و غروب روز سی‌ام دیدید که ظاهر ماه طوریه که انگار به شبِ دوم میخوره، این مسأله نشون نمیده که پس حتما شب گذشته، شب اول ماه بوده. نه، این چیزی رو از لحاظ شرعی اثبات نمیکنه. / یعنی اونها (که معتقد به رؤیت ماه با چشم عادی هستن) باید ماه رو با چشم عادی میدیدن و بهشون ثابت میشد که ندیدن و ثابت نشد، ولی شب بعدش این اتفاق افتاد و بهشون ثابت شد.
  • مرتضی IR ۱۳:۱۰ - ۱۴۰۰/۰۲/۲۲
    در روزگاری ک انسان ب سکونت در فضا فکر میکند ،شک و شبهه در ندیدن ماه مسخره است ،چطور کشورهای شمالی و جنوبی و شرقی و غربی میبینند ،اونوقت ما نمیبینیم احتمالا عیب از تراز هست ک آخوندا باهاش میروند ماه را پیدا کنند
  • مجتبی IR ۱۱:۴۰ - ۱۴۰۱/۰۲/۱۲
    خطاب به ۰۹:۵۲ - ۱۳۹۹/۰۳/۰۶ حرف ایشون درسته جنابعالی چه حقی دارین که به ایشون میگین نظر ندین